Phân loại da cá sấu - Cách nhận biết các loại da cá sấu
Da cá sấu có thể coi là dòng da đắt đỏ nhất trên thị trường hiện tại. Nguyên nhân chủ yếu là do cá sấu nằm trong danh sách động vât hoang dã nguy cấp. Bởi vậy việc mua bán da cá sấu quốc tế phải có đầy đủ giấy tờ - hiện tại là CITES. Chính vì giá đắt đỏ nên nó cũng có nhiều loại da cá sấu khác nhau, mỗi dòng được chia thành nhiều loại, nhiều tiêu chuẩn để đánh giá chất lượng một tấm da.
Chúng ta rất may mắn vì Việt Nam là một trong những nước cung cấp nguồn da cá sấu thô cho rất nhiều nhà thuộc trên khắp thế giới ( chủ yếu là các nước Đông Nam Á, Châu Á). Ngoài việc cung cấp da cá tươi nguyên liệu thì Việt Nam vẫn có nhiều xưởng thuộc da để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Chất lượng da cá sấu phụ thuộc vào công nghệ xử lý, do đó những tấm da được cung cấp bởi các công ty lớn thường có chất lượng cao hơn hẳn nguồn da được cung cấp bởi các lò da nhỏ lẻ.
Đặc trưng da cá sấu là bề mặt da sần sùi không đồng nhất, rất khó để tìm ra hai tấm da cá sấu giống y hệt nhau, đây cũng chính là “đặc điểm vàng”của dòng da cá sấu. Cá sấu càng nhỏ thì vân càng nhuyển cá sấu càng lớn thì gai (gù) càng to và thô vì thế những con cá sấu lớn (>50kg) thường ít được sử dụng để lấy da. Để phân loại da cá sấu thì phải chia ra theo từng tiêu chí như: kiểu vân da, chất lượng da, nhà thuộc da, hay cách finish bề mặt.
1. Phân loại theo cấu trúc vân da cá sấu:
Theo cách phân loại này thì da cá sấu có 2 loại chính đó là da cá sấu mổ lưng (tấm da trơn) và da cá sấu mổ bụng (da gai). Tùy vào mục đích sử dụng mà người tiêu dụng sẽ chọn lựa từng loại da này:
Da cá sấu mổ lưng
► Da mổ lưng: Tấm da được bỏ phần gai trên lưng cá sấu, chỉ để lại phần da bụng (99% da cá sấu nhập là da cá bỏ gai) – cá nguyên liệu được mổ dọc trên sống lưng, giữ lại phân nguyên vẹn da phần bụng.
Da cá sấu mổ bụng
► Da mổ bụng: Tấm da được giữ lại nguyên phần da trên lưng con cá sấu, khi đó các nhà thuộc da sẽ mổ dọc dưới bụng con cá sấu, mục đích để lấy phần da gai lưng nguyên vẹn.
2. Phân loại theo chất lượng da cá sấu Việt (da thuộc trong nước).
Cách phân loại chất lượng da cá sấu Việt không khắt khe như da cá sấu ngoại nhập, các xưởng thuộc da Việt thường phân thành 3 loại (Grade):
► Loại 1 (grade 1): Là loại da chất lượng cao nhất, được nhà thuộc lựa chọ kỹ từng cá thể cá sấu trước khi mổ lấy da để thuộc. Vì thế bề mặt da sau khi thuộc có màu sắc rất đẹp và đồng đều, đặc biệt bề mặt da hầu như không có thẹo, lủng lổ. Dòng da này thường có giá rất cao nên chỉ các thương hiệu lớn sử dụng hoặc để xuất khẩu.
► Loại 2 (grade 2): là loại da mà bề mặt có lỗi nhẹ (lổ nhỏ, thẹo, viết trầy xước), những lỗi này thường xuất hiện ở phần đuôi hoặc ngoài rìa tấm da.
► Loại 3 (grade 3): loại da xuất hiện nhiều lổi ở toàn bộ bề mặt da, da cá bị lỗi gù (gù và vân lệch không đối xứng), da không đều màu, da cá ươn (da thuộc từ cá đã chết), da phun lại màu, hàng tồn kho bi bay màu được xử lý lại….Đây là loại da có giá bán rất rẻ, nên thường được các xưởng gia công sử dụng để lên hàng với số lượng nhiều và bán ra thị trường với giá rất rẻ. Nếu bạn không phải là người có kinh nghiệm thì thật khó để nhận ra được điều này!
Có lẽ đây cũng chính là câu trả lời cho câu hỏi mà rất nhiều người tiêu dùng đang băn khoăn: Tại sao có nhiêu nơi bán ví, dây nịt da cá sấu giá rất rẻ?
3. Các loại da cá sấu finish:
Trước đây, da cá sấu Việt chỉ có 1 loại duy nhất, nhưng do nhu cầu của người tiêu dùng và các dòng da ngoại nhập ngày càng phổ biến khiến cho các công ty thuộc da ở Việt Nam cũng phải thay đổi và tìm hiểu công nghệ để thuộc da đa dang hơn, vì thế hiện nay da thuộc ở Việt Nam cũng có đầy đủ các dòng da như da ngoại nhập:
Da cá sấu bóng kính
► Da bóng mờ: bề mặt da bóng mờ tự nhiên – loại da này được sử dụng phổ biến nhất trên thị trường hiện nay
► Da bóng: bề mặt da bóng hơn do được xử lý bề măt bằng ma sát – gọi là ghè bóng hay da nghè
► Da bóng kính: là dòng da finish để sản xuất sản phẩm của các nhẫn hàng nổi tiếng, thường được nhập từ nước ngoài, hiện nay Việt Nam cũng có nhiều lò thuộc làm được dòng da này, đây là dòng da bề mặt láng bóng, mặt da đanh và sáng loáng như gương nên gọi là da bóng kính.
► Da mộc: là dòng da chưa được lên màu, bề mặt da chưa finish – dòng da này thường được sử dụng để làm Patina, hay wax
► Da wax: là dòng da được lên màu thủ công từ dòng da mộc, trên bề mặt da được pha trộn nhiều màu theo ý thích của người thợ
► Da phủ kim tuyến: da này là dòng da bề mặt được phủ màu giống kim tuyến, thường được wax thủ công, loại da này độ bền màu không cao như các dòng da khác
► Da Himalya: là dòng da được lấy từ tên gọi của ngọn núi tuyết nổi tiếng – bề mặt da có 2 màu trắng và xám, đây là dòng da đắt đỏ nhất trong những dòng da cá sấu vì cách hoàn thiện rất công phu.
Da cá sấu bóng mờ
4. Cách tính kích thước da cá sấu:
Kích thước thường được tính bằng chiều rộng (cm) phần rộng nhất của bụng cá, không tính chiều dài. Giá bán sản phẩm thường được tính trên từng cm. Các lò thuộc da Việt Nam chia size cá theo kích thước chiều rộng (phần rộng nhất của bụng cá):
→ Da cá cá 2 nhỏ: chiều rộng bụng cá có kích thước giao động từ 20 cm -24 cm
→ Da cá sấu 2 lớn: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 25cm – 29 cm
→ Da cá sấu 3 nhỏ: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 30cm – 34 cm
→ Da cá sấu 3 lớn: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 35 cm – 39 cm
→ Da cá sấu 4 nhỏ: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 40 cm – 45 cm
→ Da cá sấu 4 lớn: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 45 cm – 49 cm
→ Da cá sấu 5 nhỏ: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 50 cm – 54 cm
→ Da cá sấu 5 lớn: Chiều rộng bụng cá có kích thước từ 55 cm – 59 cm
→ Da hạng 6: chiều rộng từ 60 cm trở lên, loại da này thường rất ít.
Trên đây chỉ là bài viết để bạn hiểu về da cá sấu phổ biến ở Việt Nam – dòng da thuộc chủ yếu từ da cá sấu nuôi trong nước (dòng crocodile) nước lợ.
Các dòng da cá sấu cao cấp trên thế giới còn được phân cấp theo dòng, cao cấp nhất là da được thuộc từ cá sấu nước mặn Porosus kế đến là Cá Nile, thứ ba lad Alligator tiếp đến là dòng Crocodile nước ngọt và nước lợ và dòng chất lượng thấp nhất là cá sấu Caiman
